آزمایش بارداری و دانستنی های آن
آیا به این موضوع که باردار هستید یا نه شک دارید؟
برای این که شک خود را از بین ببرید به ازمایشگاه بروید و ابا انجام ازمایش بارداری ( معروف به آزمایش بتا اچ سی جی – Beta H.C.G) خیال خود را راحت کنید. قطعا بعد از گذشت چند ساعت انتظار جواب آزمایش خود را گرفته اید و می خواهید بدانید که آیا باردار هستید یا نه؟؟؟
معمولا چه زمانی این تست انجام میشود؟
این هورمون در حاملگی طبیعی ۴ تا ۶ هفته بعد از شروع بارداری افزایش چشم گیر پیدا کرده و سپس کم کم افت پیدا می کند. اما در موارد: حاملگی خارج رحمی، حاملگی مولار، برداشت کل رحم، کورتاژ پس از حاملگی سیر نزولی سریعتر آن را شاهد هستیم.
این آزمایش چه زمانی و به درخواست چه کسی قابل انجام است؟
این آزمایش را هرزمان که مشکوک به حاملگی طبیعی و یا حتی موارد خارج رحمی باشیم انجام دهیم و درخواست آن بوسیله خود بیمار هم قابل قبول است.
کاربردهای هورمون بتا اچ سی جی (Beta H.C.G)
در مردان در موارد تشخیص تومورهای بیضه و نئوپلاسم آن کاربرد دارد که همراه با آلفا فیتو پروتئین تست می شود. در بعضی بدخیمی ها از قبیل کارسینوم سلول بازال، کوریوکارسینوما، تومورهای ژرم سل، تراتوم کیستیک بالغ و نیز حاملگی خارج رحمی میزان BeteHCG به شدت بالا می رود و اندازه گیری های مرتب آن برای سنجش پاسخ بیمار به شیمی درمانی ضروری است.
آیا ناشتایی باید رعایت شود؟ ناشتا بودن لازم نیست. مصرف آب مانعی ندارد و حتی قطع داروهای دیگر فرد ضروری نیست.
این آزمایش با چه نمونه ای انجام میشود و چقدر طول میکشد؟چون هورمون ابتدا در خون ظاهر میشود سپس بعد از شروع متابولیزه شدن در ادرار آمده و دفع میشود پس آزمایش خون حساستر است و زودتر مثبت میشود.
در موارد حاملگی خارج رحمی هم که حتما باید خون تست شود.
چه موقع فرد میتواند مراجعه کند؟ مدت زمان آزمایش نیم ساعت است و در هر ساعت شبانه روز قابل انجام میباشد.
در چه مواردی تست بارداری از راه خون (BHCG) و یا ادرار (گراویندکس) مثبت میشود؟
اگر مقدار هورمون BhCG بیشتر از ۲۵ باشد فرد باردار است
در چه مواردی تست بارداری از راه خون (BCHG) و یا ادرار (گراویندکس) منفی میشود؟
اگر مقدار هورمون BhCG کمتر از ۱۰ باشد شخص باردار نیست
در جواب آزمایش توجه شما به مقدار هورمون HCG جلب می شود این هورمون در حین حاملگی تولید می شود.
توسط جفت که تخم را پس از لانه گزینی در رحم تغذیه می کند، ایجاد می شود و اولین بار حدود ۱۱ روز پس از لقاح در خون و بین ۱۲ تا ۱۴ روز پس از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است.
اگر سطح این هورمون به اندازۀ کافی بالا باشد که دلیلی برای بارداری است ولی در عین حال کمتر از میزان معمول در این مرحله از بارداری باشد، احتمال ابتلا به حاملگی خارج رحمی وجود دارد. با این حال، اگر سایر علائم مربوط به بارداری خارج رحم را نداشته باشید و پزشک نتواند به طور قطع این موضوع را تشخیص دهد، آزمایش خون ظرف ۴۸ ساعت آینده نیز تجویز خواهد شد. اگر سطح HCG به اندازۀ مورد انتظار افزایش نیافته باشد، میتواند نشانۀ حاملگی خارج رحم(EP) یا سقط شدن جنین باشد.
به طور طبیعی مقدار HCG هر ۷۲ ساعت دوبرابر می شود . سطح این هورمون در هفته های ۸ تا ۱۱ به حداکثر خود رسیده و سپس در ادامه حاملگی کاهش می یابد. هورمون های HCG ،LH ،FSH ،TSH همگی از دو بخش یا Sub Unit تشکیل می شوند: آلفا و بتا که بخش آلفا در همه ی این هورمون ها مشابه است و افتراق اینها از هم با بخش بتا صورت می گیرد.
از ملاقات اسپرم واوول تخمک لقاح پیدا میکند. تخمک لقاح یافته به طرف رحم رفته و در جدار آن لانه گزینی میکند. بین ۳ تا ۱۰ روز بعد جفت تشکیل میشود. HCG (هر دو بخش آلفا و بتا) توسط سلولهای تروفوبلاستیک جفت سنتز می شود و نیمه عمر آن ۱۲ تا ۳۶ ساعت است. مهمترین وظیفه این هورمون نگه داری از جسم زرد است که تولید استرادیول و پروژسترون می کند. مقدار این هورمون در حاملگی طبیعی از روز ششم تا دهم بعد از لقاح در سرم مادر بالا میرود (حتی گاه از روز سوم لقاح هم قابل شناسایی است)معمولا ۲۰ تا ۲۵ روز پس از آخرین قاعدگی (و نه زودتر از آن) مقدار این هورمون در ادرار مادر به اندازه ای میرسد که قابل اندازه گیری باشد.
در مورد سطوح مختلف HCG نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
در ۸۵% حاملگی ها مقدار این هورمون طی ۷۲-۴۸ ساعت دوبرابر می شود. هرچه سن حاملگی بیشتر می شود، زمان دوبرابر شدن این هورمون طولانی تر شده و حداکثر به ۹۶ ساعت می رسد.در مورد مقادیر این هورمون می بایست توجه نمود. زیرا در برخی حاملگی های طبیعی مقدار این هورمون می تواند کم باشد ولی نوزادی کاملا سالم به دنیا بیاید. سونوگرافی در هفته های ۶-۵ صحت بیشتری نسبت به اندازه گیری HCG دارد. سطح هورمون HCG کمتر از mIU/ml 5 نشان دهنده عدم حاملگی است. هر مقداری بیش از mIU/ml 25 نشان دهنده وجود حاملگی می باشد. مقدار این هورمون با واحد (milli-international units per milliliter (mIU/ml)) اندازه گیری می شود.
زمانی که سطح HCG به ۲۰۰۰-۱۰۰۰ برسد، سونوگرافی ترانس واژینال می تواند ساک حاملگی را تشخیص دهد. چون سطوح این هورمون می تواند مختلف باشد و زمان لقاح نیز به درستی مشخص نشده باشد، تشخیص با یافته های سونوگرافی تا زمانی که مقدار هورمون به ۲۰۰۰ نرسد قابل انجام نخواهد بود. تنها انجام یک نوبت آزمایش برای اندازه گیری این هورمون در بیشتر موارد کافی نیست. در مواردی که شک به سلامت بارداری وجود دارد می بایست چند آزمایش با فاصله از هم انجام شود تا بتوان یک نتیجه گیری درست انجام داد.
سطوح پایین مقدار این هورمون نشانه چیست؟ مقادیر پایین HCG علل مختلفی می تواند داشته باشد و می بایست آزمایش طی ۷۲-۴۸ بعد تکرار شود تا با توجه به تغییرات سطح هورمون بتوان قضاوت نمود. سطوح پایین HCG میتواند نشان دهنده مواردی چون : اشتباه در تعیین سن حاملگی، احتمال سقط یا Blighted Ovum، بارداری خارج از رحم (Ectopic Pregnancy=EP)
سطوح بالای مقدار این هورمون نشانه چیست؟ مقادیر زیاد HCG علل مختلفی می تواند داشته باشد و می بایست آزمایش طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد تکرار شود تا با توجه به تغییرات سطح هورمون بتوان قضاوت نمود. سطوح بالای HCG می تواند نشان دهنده مواردی چون: اشتباه در تخمین سن حاملگی، حاملگی مولارچندقلویی
آیا مقدار HCG باید به طور مرتب در طی حاملگی اندازه گیری شود؟ مقدار این هورمون به طور معمول توسط پزشکان دوباره اندزاه گیری نمی شود مگر این که مشکلی به وجود آمده باشد. در صورت خونریزی، درد شدید شکمی یا سابقه سقط ممکن است پزشک این آزمایش را تکرار کند.
آیا عاملی میتواند مقدار HCG را تحت تاثیر قرار دهد؟ هیچ عاملی نمی تواند مقدار این هورمون را تحت تاثیر قرار دهد بجز داروهایی که حاوی این هورمون باشند. این داروها برای درمان نازایی مورد استفاده قرار می گیرد و پزشک در مورد زمان انجام این آزمایش پس از دریافت این داروها، شما را راهنمایی خواهد نمود. سایر داروها مثل آنتی بیوتیکها، ضد دردها، قرصهای ضد بارداری خوراکی یا سایر داروهای هورمونی هیچ تاثیر بر مقدار این هورمون نخواهند داشت.