کارسینوم سلول بازال شایعترین شکل سرطان پوست می باشد و در افراد بالای 40 سال شایع است با این حال، در افراد جوان رخ می دهد. بیش از 90 درصد از موارد سرطان پوست در آمریکا را شامل می گردد. این نوع سرطان تقریباً هیچگاه به دیگر بافتهای بدن گسترش پیدا نمی کند. با این حال ممکن است رشد کند و به بافت اطراف تهاجم پیدا کند.
شکل ظاهری کارسینوم سلول بازال
کارسینوم سلول بازال معمولاً بصورت یک برجستگی کوچک گنبدی براق و شفاف دارد که اغلب با عروق کوچکی بنام تلانژکتازی پوشیده شده است،خود را نشان می دهد البته گاهی به عنوان pearly از آن یاد می شود. اغلب تشخیص یک خال گوشتی خوش خیم را از کارسینوم سلول بازال بدون نمونه برداری(بیوپسی) دشوار خواهد بود.
بعضی از کارسینوم های سلول بازال به علت داشتن رنگدانه ی ملانین در خود بجای براق بودن ، تیره تر بنظر می رسند. کارسینوم سلول بازال به آهستگی رشد می کند و برای رسیدن به اندازه ی نسبتاً قابل ملاحظه، ماهها و حتی سالها زمان لازم دارد. هر چند گسترش به بقیه ی بافتهای بدن در کارسینوم سلول بازال نادر است ، ولی اگر نزدیک به اندامهایی چون چشم، گوش و بینی باشد ، می تواند به آنها آسیب بزند و یا آنها را بدشکل سازد.
عوامل خطر ایجاد سرطان سلول بازال
پوست روشن و تابش آفتاب دو عامل خطر مهم برای ایجاد کارسینوم سلول بازال می باشند. صورت شایعترین ناحیه برای پیدایش ضایعات کارسینوم سلول بازال است. تضعیف سیستم ایمنی بوسیله ی بیماری یا داروها نیز می تواند فرد را به ایجاد کارسینوم سلول بازال مستعد کند. بر اساس گزارشات انستیتوی ملی سلامت ایالات متحده ، تابش اشعه ی ماورای بنفش(UV) ناشی از نور خورشید علت عمده سرطان پوست است.
خطر ایجاد سرطان پوست به ناحیه ای که افراد زندگی می کنند، نیز بستگی دارد. افرادی که در نواحی با میزان بالای تابش UV زندگی می کنند، بیشتر در معرض خطر سرطان پوست قرار دارند. به عنوان مثال در ایالات متحده ، در تگزاس میزان سرطان پوست بیش از مینسوتا که نور آفتاب ضعیف تر است، می باشد. در دنیا سرطان پوست در آفریقای جنوبی و استرالیا که مناطقی با میزان بالای تابش اشعه ی ماورای بنفش هستند ، بیشترین میزان را دارد.
منابع مصنوعی ایجادکننده ی نور ماورای بنفش مثل لامپ های خورشیدی و دستگاه های های برنزه کننده نیز می توانند ایجاد سرطان پوست کنند. بعلاوه سرطان پوست با میزان اشعه ی ماورای بنفشی که افراد در طول عمر دریافت کرده اند، نیز ارتباط دارد. بیشتر سرطانهای پوست بعد از سن 50 سالگی بروز می کنند، اما اثرات تخریب کننده ی آفتاب بر پوست در سالهای اولیه ی زندگی آغاز می گردد. بنابراین، برای پیشگیری از بروز سرطان در سالهای بعد ، باید محافظت از پوست از سنین کودکی شروع شود.
تشخیص کارسینوم سلول بازال
متخصصین پوست معمولاً تمام یا قسمتی از محل ضایعه را با بیوپسی برمی دارند. اینکار معمولاً با تزریق ماده ی بیحسی و برداشتن نمونه از طریق تراشیدن یک تکه از پوست انجام می شود(shaving biopsy). پوستی که با این روش برداشته می شود زیر میکروسکپ از نظر سرطانی بودن بررسی می گردد.
درمان کارسینوم سلول بازال
روش های بسیاری برای درمان موفقیت آمیز کارسینوم سلول بازال با شانس خوب بهبودی 90 درصد و بالاتر وجود دارد. هدف پزشکان برداشتن یا تخریب کامل سرطان با حداقل اسکار(زخم) بعد از عمل است. برای برنامه ریزی مناسب درمانی برای هر بیمار پزشکان مواردی همچون محل ضایعه ، اندازه ی آن ،شانس ایجاد اسکار، سن ، سلامت عمومی و تاریخچه ی پزشکی بیمار را در نظر می گیرند.
روشهای درمان کارسینوم سلول بازال ( سرطان پوست )
1- کورتاژ(تراشیدن) و Desiccation
متخصصین پوست اغلب این روش را که درآوردن کارسینوم سلول بازال با یک وسیله ی قاشقی شکل به نام کورت است ، ترجیح می دهند. Desiccation استفاده از جریان الکتریکی برای کنترل خونریزی و ازبین بردن سلول های باقیمانده ی سرطانی است. پوست بدون بخیه زدن ترمیم می شود. این تکنیک بیشتر مناسب سرطانهای کوچک در نقاط کم خطر مثل تنه و اندامها است.
2- برداشتن به شیوه ی جراحی
در این روش تومور بوسیله ی جراحی برداشته و محل بخیه می گردد.
3- رادیاسیون(اشعه درمانی)
پزشکان اغلب از این شیوه برای سرطانهایی استفاده می کنند که درمان به شیوه ی جراحی در آن نواحی مشکل است. برای حصول یک نتیجه ی خوب از نظر زیبایی عموماً به جلسات متعدد درمانی حتی 25 تا 30 جلسه نیاز است.
4- Cryosurgery
بعضی از پزشکان که آموزش لازم برای استفاده از این روش را دیده اند، از طریق منجمد کردن سلولهای سرطانی به نتایج خوبی دست می یابند.
5- جراحی میکروسکپی موهز Mohs micrographic surgery
نام بهتر این روش( برداشتن کانسر) که به نام ابداع کننده ی آن دکتر فردریک موهز ثبت شده است، microscopic controlled excision است. جراح تکه ی کوچکی ازسرطان پوست را محتاطانه برمی دارد و در اثنای جراحی را از طریق میکروسکپ مورد بررسی قرار می دهد. زنجیره ی برش و بررسی میکروسکپی مرتب تکرار می گردد تا کارسینوم سلول بازال کاملاً شناسایی و برداشته شود ، بدون اینکه تخمین و یا حدس اولیه ای نسبت به عرض و عمق توده سرطانی داشته باشیم.
در این شیوه حداقل بافت سالم اطراف برداشته می شود. میزان بهبودی بسیار بالا بوده و تا 98 درصد میرسد. روش موهز برای کارسینوم های سلول بازال بزرگ ، آنهایی که متعاقب عمل قبلی عود کرده اند یا ضایعاتی که تجربه احتمال بالای عود در این مناطق بعد از درمان با روشهای دیگر را نشان می دهد ، ارجح است.
این مناطق پوست سر ، پیشانی ، گوش ها و گوشه های بینی را شامل می گردد. در مواردی که نیاز به برداشتن مقدار زیادی از بافتها می باشد ، جراحانی که این روش را انجام می دهند از همکاری یک جراح پلاستیک در حین عمل بهره می گیرند تا بعد از عمل بهترین نتیجه ی قابل حصول از نظر ظاهری حاصل گردد.
روش های پیشگیری از سرطان پوست
بنابراین، برای پیشگیری از بروز سرطان، باید محافظت از پوست از سنین کودکی شروع شود. اجتناب از نور آفتاب در افراد حساس بهترین راه برای کاهش خطر انواع مختلف سرطان پوست است. پایش منظم افراد مستعد به بیماری، هم با خودآزمایی و هم از طریق معاینات بالینی ، روش خوبی برای افراد در معرض خطر بالا می باشد. افرادی که در حال حاضر به یکی از انواع سرطان پوست مبتلا هستند ، باید آزمایشات و معاینات مرتب پزشکی داشته باشند.
· محدود کردن قرار گرفتن در معرض نور آفتاب در تعطیلات
· اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب بدون استفاده از وسایل محافظتی در زمانهایی که حداکثر تابش اشعه وجود دارد .
· استفاده از کلاه های با لبه ی پهن و لباسهایی که کاملاً بدن را بپوشاند، در هنگام بیرون رفتن و قرار گرفتن در معرض آفتاب.
· استفاده از کرمهای ضد،آفتاب با خاصیت مقاومت در برابر آب که SPF (درجه ی محافظت در برابر آفتاب) آنها 30 و یا بالاتر باشد.
