شایع ترین جایی که حاملگی خارج رحمی رخ می دهد لوله های رحمی هستند که از تخمدان به رحم کشیده شده اند. سایر جاها عبارتند از تخمدان ، گردن رحم ، یا اصولاً خارج از دستگاه تناسلی و در حفره شکم . از نظر آماری حدود 1 از هر 100 حاملگی در خارج از رحم رخ می دهد.
-علایم شایع بارداری خارج از رحم
1- مراحل اولیه :
- عدم وقوع قاعدگی یا نامنظمی زمان قاعدگی
- لکه بینی یا خونریزی بدون توجیه
- درد یا دل پیچه در قسمت پایین شکم
- ندرتاً درد در شانه
2- مراحل انتهایی :
علایم زیر گاهی ممکن است قبل از درد یا همراه آن رخ دهند
- درد شکمی شدید و تند و تیز به صورت ناگهانی در اثر پارگی لوله رحمی
- منگی ، غش ، و شوک (رنگ پریدگی ، تند شدن ضربان قلب ، پایین افتادن فشار خون و عرق سرد).
-علل حاملگی خارج از رحم
تخمکی که از تخمدان رها شده در خارج از رحم با اسپرم لقاح می یابد و در جایی خارج از رحم ، که معمولاً لوله رحمی است ، کاشته می شود. با بزرگ شدن رویان کاشته شده ، لوله رحمی کش آمده و پاره می شود و خونریزی داخلی خطرناکی که جان زن را به خطر می اندازد، رخ می دهد.
-درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم حاملگی خارج رحمی دارید، خصوصاً علایم پارگی آن را. بلافاصله اورژانس را خبر کنید.
-عوامل تشدید کننده بارداری خارج از رحم
- استفاده از دستگاه جلوگیری از حاملگی که داخل رحم کار گذاشته می شود (آی. یو.دی- IUD ).
- سابقه عفونت های شکمی یا لگنی
- سابقه حاملگی در لوله های رحمی
- وجود چسبندگی ها در اثر اعمال جراحی قبلی
- وجود ناهنجاری در رحم
- سابقه جراحی بر روی لوله های رحمی یا رحم
- سابقه آندومتریت (التهاب آندومتریوم، بافت پوشاننده سطح داخلی رحم)
-پیشگیری از EP
- از روشی غیر از آی یو دی برای جلوگیری از حاملگی استفاده کنید.
- در صورت بروز هر گونه عفونت لگنی ، سریعاً برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
-عواقب مورد انتظار
حاملگی خارج رحمی نمی تواند جنینی را بپروراند که توانایی زندگی داشته باشد. پاره شدن حاملگی خارج رحمی یک اورژانس است و باید فوراً درمان شود. با تشخیص زود هنگام و انجام عمل جراحی ، احتمال بهبود کامل زیاد است . در 85%-50% از بیماران ، حاملگی های بعدی طبیعی هستند.
-عوارض احتمالی
- عفونت
- کم شدن توانایی باروری
- از دست دادن اعضایی از دستگاه تناسلی در اثر دشوار بودن عمل جراحی
- شوک و مرگ در اثر خونریزی داخلی
-درمان بادرداری خارج از رحم
شاید بتوان ارزیابی و درمان را بدون بستری کردن بیمار به انجام رساند. البته برای انجام عمل جراحی و مراقبت های حمایتی نیاز است که بیمار بستری شود. امکان دارد تزریق خون نیز ضرورت یابد.
عمل جراحی برای درآوردن رویان در حال رشد، جفت ، و هر گونه بافت آسیب دیده . اگر نتوان لوله رحمی را ترمیم نمود، اجباراً در آورده خواهد شد. حاملگی طبیعی با لوله رحمی باقیمانده (در طرف مقابل ) امکان پذیر است.
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سونوگرافی انجام می شود
- لاپاراتومی (عمل جراحی باز)
- کولدوسنتز (نمونه برداری از مایع لگنی با استفاده از یک سوزن که به سقف مجرای تناسلی در عقب وارد می شود)
- لاپاروسکوپی (سوراخ های کوچکی در شکم ایجاد می شوند و از راه آنها وسایل لازم برای دیدن و درآوردن حاملگی خارج رحمی وارد می شوند)
- D&C (گشاد کردن و تراشیدن رحم با وسیله ای به نام کورت )
-پس از عمل جراحی :
- بعد از 24 ساعت می توان روی بخیه ها را شست .
- برای رفع درد می توانید کیسه آب گرم را روی شکم یا کمر قرار دهید.
- حمام آب داغ نیز باعث تخفیف ناراحتی و شل شدن عضلات می شود. برای این کار، 15-10 دقیقه در وان آب داغ بنشینید. هرچند بار که لازم باشد این کار را تکرار کنید.
-داروها
در بعضی از موارد که حاملگی خارج رحمی زود تشخیص داده می شود، هنوز پاره نشده باشد، یا به حالت مزمن درآمده باشد می توان از داروی متوتروکسات (که در شیمی درمانی نیز استفاده می شود) استفاده کرد. این دارو در حذف بافت حاملگی مؤثر است . اگر تصمیم به تجویز این دارو گرفته شود، برنامه ریزی و پیگیری دقیق بیمار ضرورت دارد.
پس از عمل جراحی ممکن است داروهای ضد بارداری از گروه داروهای ضدالتهابی غیر استروییدی یا مخدرها برای 7-2 روز تجویز شوند.
در صورت وجود عفونت آنتی بیوتیک تجویز می شود.
مکمل های آهن برای کم خونی
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های عادی خود، از جمله کار، را در زودترین زمان ممکن از سر گیرد. دوره نقاهت لاپاروسکوپی عموماً سریع تر از لاپاروتومی است .
تا زمان ترمیم کامل که در پیگیری مشخص خواهد شد باید از مقاربت جنسی خودداری شود.
-اگر یکی از موارد زیر پس از جراحی رخ دهد:
- خونریزی شدید از مجرای تناسلی (تامپون هر ساعت کاملاً آغشته به خون شود).
- علایم عفونت ، مثل تب ، لرز، سردرد، منگی ، یا دردهای عضلانی
- زیاد شدن دفعات ادرار که بیش از یک ماه طول بکشد، البته این ممکن است علامتی از تحریک یا عفونت مثانه در اثر جراحی باشد.
